Literatura
jesień 2024
We wrześniu 2024 w ramach programu Wyszehradzkich Rezydencji Literackich gościliśmy w Willi Decjusza czwórkę stypendystów z Polski, Słowacji Czech oraz Węgier.
Robert Gál
enfant terrible słowackiej sceny literackiej, który w ostatnich latach poświęcił się głównie pisaniu filozoficznych aforyzmów, choć robił również wycieczki do innych gatunków: prozy, prozy poetyckiej czy eseju. Mieszka w Czechach.
Jego ostatnia książka pt. „Traktát” (Tractatus), inspirowana słynnym traktatem Wittgensteina, została przetłumaczona na trzy języki, a angielski przekład znalazł się w finale Big Other Book Award w Nowym Jorku (2022).
W trakcie jesiennego pobytu w Willi Decjusza na Wyszehradzkich Rezydencjach Literackich pracował nad kolejnym zbiorem filozoficznych aforyzmów.
András Gerevich
węgierski poeta, eseista i tłumacz. Studiował na Uniwersytecie Lóránda Eötvösa na Węgrzech, w Dartmouth College w USA jako stypendysta Fulbrighta oraz w Państwowej Szkole Filmowej i Telewizyjnej w Wielkiej Brytanii. Był prezesem Attila József Kör, stowarzyszenia młodych pisarzy na Węgrzech, profesorem wizytującym w Vassar College w Nowym Jorku, pracował przy programie poetyckim dla radia BBC. Jest autorem pięciu tomów poetyckich oraz kilku sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych. Jego wiersze, opowiadania, tłumaczenia, recenzje i eseje regularnie ukazują się w węgierskich i zagranicznych czasopismach oraz antologiach. Przetłumaczył wielu anglojęzycznych poetów na język węgierski, m.in. Walta Whitmana, Franka O’Harę, Seamusa Heaneya i Louise Gluck. Był tłumaczony na ponad dwadzieścia języków.
W ramach Wyszehradzkich Rezydencji Literackich w Willi Decjusza András pracował nad zbiorem opowiadań o tematyce queer, opartej na jego doświadczeniach z okresu dorastania i życia na Węgrzech.
Olga Górska
radomianka, jak mówi o sobie – humanistka z wykształcenia, z pochodzenia proletariuszka. W dzieciństwie lubiła grać w piłkę (jako napastniczka), oglądać „Króla Lwa” i chodzić do kościoła. W dorosłym życiu lubi spać, oglądać stare filmy i słuchać muzyki z lat 60. Jest laureatką III edycji Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO oraz Nagrody Literackiej Miasta Radomia.
Autorka powieści „Nie wszyscy pójdziemy do raju” wydanej przez Drzazgi w 2022 r. W 2023 r. w Teatrze Żeromskiego w Kielcach miała miejsce premiera sztuki na podstawie powieści w reżyserii Karoliny Szczypek.
Podczas rezydencji w Willi Decjusza pracowała nad powieścią współczesną pod roboczym tytułem „Oda do Dysona”, w której dekonstruuje mit amerykańskiego snu. Bohaterka powieści wyjeżdża do New Jersey, bo jak Krzysztof Krawczyk planuje przemierzyć cały świat, od Las Vegas po Krym.
Maroš Volovár (ur. 1976, Słowacja)
studiował historię sztuki na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie. W 2010 roku założył Wschodniosłowackie Stowarzyszenie VALAL, którego misją jest ożywianie relacji kulturowych z nieliczną diasporą Rusinów, którzy w XVIII wieku opuścili Słowację, aby zamieszkać w Wojwodinie (Serbia). Obecnie pracuje nad przekładem najważniejszych utworów literackich tej wspólnoty na język słowacki oraz czeski.
W czasie pobytu w Willi Decjusza Maroš Volovár pracował nad przekładem wierszy wybranych rusińskich poetów na język słowacki. Dwoje z nich – Natalija Dudaš (*1958) and Zvonimir Ňaradi (1966–1993) – należało do czołówki literackiej „nowej fali” w Jugosławii, choć poza rusińską diasporą pozostają właściwie nieznani. Trzeci zaś – Ivan Medeši (*1982) – stał się znany dzięki zbiorowi opowiadań pt. „Jedzenie”, uhonorowanemu prestiżową słowacką nagrodą Anasoft Litera (2019).