Inauguracja i pierwsze dni programu
Program rozpoczął się wykładem preinauguracyjnym prof. Michala Vašečki, poświęconym konceptowi Europy Środkowej i jego aktualności we współczesnym świecie. Wydarzenie miało miejsce w symbolicznej przestrzeni Strzelnicy Garnizonowej przy ul. Królowej Jadwigi w Krakowie. Profesor przeanalizował bieżące trendy polityczne, zaprezentował wyniki badań opinii publicznej w krajach Grupy Wyszehradzkiej (m.in. w kontekście identyfikacji z UE), a także osadził temat w szerokim kontekście kulturowo-historycznym.
Uroczysta inauguracja odbyła się w poniedziałek, 30 czerwca. Tradycyjnie rozpoczęto ją Debatą Dyplomatów, która w tym roku upamiętniała 25-lecie powstania Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego. Debata pt. “International Visegrad Fund at 25 – A Catalyst for Regional Transformation” zgromadziła przedstawicieli dyplomacji z Polski, Czech, Słowacji i Węgier. Rozmowę moderowała dr Magdalena M. Baran.
Następnie uczestnicy wysłuchali wykładu inauguracyjnego pt. “Enlargement in a Changing World: Strengthening Europe’s Unity and Resilience”, który poprowadziła dr Isabelle Ioannides – ekspertka ds. polityki zagranicznej UE, bezpieczeństwa i rozszerzenia. Dzień zakończyła integracyjna gra zespołowa.
Wykłady i eksperckie dyskusje
We wtorek rozpoczęto serię wykładów eksperckich. Dr Spasimir Domaradzki z Uniwersytetu Warszawskiego omówił perspektywy rozszerzenia UE na wschód i południe, analizując zarówno ambicje państw aspirujących, jak i strategiczne cele Unii. Następnie wykład wygłosiła prof. Dominika Kasprowicz, dyrektorka Willi Decjusza. Ekspertka przedstawiła wpływ dezinformacji na procesy integracyjne, bazując na analizie polskiego dyskursu publicznego.
Kolejnym prelegentem był prof. Paweł Kowal, przewodniczący Rady ds. Współpracy z Ukrainą przy Premierze RP, który przedstawił aktualne wyzwania i szanse w relacjach polsko-ukraińskich, w kontekście odbudowy Ukrainy i europejskiej solidarności.
Dzień zakończył wykład wprowadzający do warsztatów Future Literacy, prowadzony przez Agatę Bisping i Marcina Maciejewskiego, w którym uczestnicy poznali założenia i metodologię studiów nad przyszłością.
W środę wystąpił Balázs Jarabik, dyplomata i analityk polityczny, który przedstawił wpływ rosyjskiej agresji na Ukrainę na państwa Partnerstwa Wschodniego. Kolejny wykład wygłosił Gjergj Murra, Dyrektor Western Balkan Fund, prezentując znaczenie Bałkanów Zachodnich dla przyszłości Unii Europejskiej.
Dr Natasza Styczyńska omówiła temat EU Enlargement Through Balkan Eyes, wskazując zróżnicowanie politycznych, społecznych i gospodarczych perspektyw w regionie, a dr Michal Vit przeanalizował podejście Czech do polityki rozszerzenia na Bałkanach.
Refleksje regionalne i spojrzenie globalne
W czwartek wykład pt. “What Went Wrong with the Political Establishment of Georgia?” wygłosił Giorgi Meladze, wykładowca Ilia State University w Tbilisi. Następnie prof. István Zsolt Benczes z Corvinus University w Budapeszcie zaprezentował problematykę populizmu ekonomicznego w kontekście państw Grupy Wyszehradzkiej.
Wieczorem odbył się Wieczór Wielokulturowy, podczas którego uczestnicy przedstawiali swoje kraje – ich kulturę, politykę, kuchnię i historię – tworząc wyjątkową przestrzeń do wzajemnego poznania.
W piątek prof. Adnan Huskić z Uniwersytetu w Sarajewie mówił o wyzwaniach stojących przed państwami takimi jak Kosowo, Serbia czy Bośnia i Hercegowina w kontekście rozszerzenia Unii. Dr Joseph Abodakpi wygłosił wykład “Rethinking Global Governance: Emerging Powers and Trends”, przedstawiając zmieniającą się strukturę globalnego zarządzania i rolę nowych aktorów – od korporacji po organizacje społeczne.
Dzień zakończył się wizytą studyjną w Żydowskim Muzeum Galicja, gdzie uczestnicy wzięli udział w warsztatach “Confronting Moral Dilemmas: War and the Holocaust” prowadzonych przez dr Katarzynę Suszkiewicz. Warsztaty te stanowiły przygotowanie do sobotniej wizyty w Muzeum Auschwitz, będącej głęboką refleksją nad wspólną historią i dziedzictwem Europy.
W niedzielę, 6 lipca, uczestnicy zwiedzili historyczne centrum Krakowa pod przewodnictwem Pauliny Skotnickiej, która opowiedziała o sekretach krakowskiego Rynku i Wzgórza Wawelskiego.
Przyszłość rozszerzenia: warsztaty i prezentacje
Drugi tydzień rozpoczął się dwudniowymi warsztatami Future Literacy, podczas których uczestnicy – podzieleni na pięć interdyscyplinarnych grup – analizowali trendy, ryzyka i niepewności związane z przyszłością rozszerzenia UE. Korzystając z metod takich jak context mapping, future wheels i kreatywne zadania wizualne, eksplorowali wpływ sił społecznych, technologicznych i politycznych na kształt przyszłej współpracy europejskiej.
Warsztaty miały charakter nie tylko koncepcyjny, ale też strategiczny. Uczestnicy budowali wspólne wizje, uczyli się nawigowania w niepewności i przygotowywali prezentacje końcowe.
W środę, 9 lipca, w ostatnim dniu programu, odbyła się sesja specjalna z udziałem prof. Marci Shore – historyczki Europy Środkowo-Wschodniej i wykładowczyni Uniwersytetu Yale, która połączyła się z uczestnikami online, by wygłosić wykład zatytułowany „The Task of Central Europe in Our Mutilated World”, a następnie odpowiedziała na pytania podczas krótkiej sesji Q&A.
Bezpośrednio po wykładzie rozpoczęło się VSS Future Laboratory, podczas którego zaprezentowano efekty pracy grupowej – scenariusze przyszłości, koncepcje oparte na foresighcie oraz innowacyjne idee dotyczące dalszego rozszerzania Unii Europejskiej. Wśród tematów znalazły się m.in.: przyszłość społeczeństwa obywatelskiego, europejskiej polityki bezpieczeństwa, modele przywództwa oraz rola sztucznej inteligencji w życiu politycznym.
Dzień – i cały program – zwieńczyła ceremonia wręczenia certyfikatów ukończenia Letniej Szkoły Wyszehradzkiej, poprowadzona przez Aleksandrę Szymańską-Niekłań, koordynatorkę programu.
Realizacja tego przedsięwzięcia była możliwa również dzięki zaangażowaniu naszych darczyńców: Międzynarodowemu Funduszowi Wyszehradzkiemu, Ministerstwu Spraw Zagranicznych Republiki Korei oraz Grupie ZUE. Dziękujemy za ich wsparcie dla Letniej Szkoły Wyszehradzkiej. Podziękowania składamy też naszym partnerom: Bibliotece Václava Havla, Instytutowi Polityki w Bratysławie, Fundacji Cracovia Express, miastu Kraków oraz Województwu Małopolskiemu. Wyrazy wdzięczności kierujemy także do Polskiego Radia dla Zagranicy, portalu Kraków.pl oraz TVP3 Kraków za ich wkład w szeroką relację medialną. Miło nam także poinformować, że tegoroczna edycja została objęta Honorowym Patronatem Ministra Spraw Zagranicznych RP, Radosława Sikorskiego.
